UYGARLIK TARİHİNİN EN ÖNEMLİ DÖNEMİ PLASTİK ÇAĞI

1867  tarihi, uygarlık tarihinde altın harflerle yazılması gereken bir tarihtir: Kimya ilk kez bir yapay gereç Üretmiş, “Plastik Çağı” açılmıştı. Ancak Hayatın bundan.haberi yoktu. Nitrosellüloz ve kâfuru birleştirerek sağlam, esnek, bozulmaz ve ısıtıldığında kolay çalışır bir madde meydana getirmişti. “Sellüloid” adını verdiği bu madde kısa sürede sanayileşti. O kadar ki, bu maddeyi daha bir yığın plastik madde İzlemiş ve bunlar da son derece yaygınlaşmış olduğu halde bugün bile ona hâlâ gerek duyulmaktadır.

Taraktan oyuncak bebeğe kadar sayısız kullanışları olan selüloid, gerçek yerini icadından yirmi yıl sonra bulmuştur. Amerikalı fotoğraf malzemeleri sanayicisi George Eastman (1854 – 1932) bu teknikte kulanılan cam, ağır ve nazik olduğundan yerine 1886′da  selüloid  kullanmaya başladı ve bunun üzerine Kodak makinelerini piyasaya sürdü.

İlk plastiğin İcadı 1867 tarihini, 1884′te ilk yapay dokuma izler. Mucidi bu kez bir teknisyen değil, bir bilim adamıdır: Kimyacı Hilaire Bernigaid, Chardonnet kontu. (1839 -1924) Kollodyonu bir rastlantıyla tüpünden dökmüş ve kurudukça uzun, ince teller haline geldiğini gözlemlemişti. Bundan 1883′te deneylere başlayarak ertesi yıl “yapay ipek” dediğimiz sağlam ve parlak dokuma ipliğini buldu.

1889′dan başlayarak Chardonnet ipekleri büyük bir kabul gördü. Mucit bir şirket kurarak biri Besançon’ da (Fransa) ve öteki de Macaristan’da olmak üzere iki fabrika açtı. Ne var ki, kumaşlarının temel maddesi kollodyon; yani nitrosellüloz’du. Yapay ipek giyinmek, “barut pamuk” giyinme demekti. Kazalar birbirini izledi, ortalık telaşa kapıldı. Derken başka bir madde bulmak gerekti.Ancak, Chardonnet’in dayandığı temel fikir; yani selüloz kullanma, günümüze kadar geçerli bîr yöntem oldu. Aranan, bunu kollodyonsuz bir maddeyle üretmekti. Çözümü iki İngiliz Charles Cross ve Ernest Bevan buldular. Bu iki kimyacı, pamuk firelerinden elde edilen selülozu sudrikoksit ve sonra karbon sülfüründe erittiler. Şurup kıvamında bir madde elde ettiler: “Viskoz”. Bu viskoz, iplik biçiminde çekilip katılaşmaktaydı. Böylece tehlikesiz hale gelen yapay ipek, 1935′ten sonra “reyon” adı altında yaygınlaştı.

Ayrıca reyon, Chardone ipeğinin son verimi de değildir. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra selüloz asetatından elde edilen elyaf onun yerini aldı.